Materiał: Badanie wykonywane jest z: plwocin, moczu, płynów z jam ciała (płyny z otrzewnej, opłucnej, itd.).

Stosowany skrót badania: CYTOL-N

Utrwalanie płynów ustrojowych do badania histopatologicznego. Pobrany płyn należy umieścić w pojemniku pozwalającym na szczelne i pewne zamknięcie na czas transportu do badania (np. pojemniki na mocz 60 ml, pojemniki na płyny ustrojowe 30 ml itp.) – sterylność nie jest wymagana. Pojemnik musi być opisany zgodnie z podanymi wyżej zasadami.
Bezpośrednio po pobraniu płyn należy utrwalić poprzez dodanie do niego mieszaniny formaliny i alkoholu w proporcjach: 300 ml 10% formaliny i 700 ml 96% alkoholu etylowego , lub też samym 96% alkoholem etylowym w proporcji 1:1 (tyle mieszaniny lub alkoholu ile płynu). Po dodaniu mieszniny lub alkoholu płyn należy ostrożnie wymieszać (nie wytrząsać) i przesłać jak najszybciej do badania.